Iedereen kent Oeganda van de berggorilla’s (en van Idi Amin misschien) en het fantastisch mooie regenwoud. Maar er zijn ook nog wat korte stops in Oeganda die eigenlijk niet mogen ontbreken op je lijst van bezienswaardigheden. Ik zou niet speciaal voor deze stops naar Oeganda komen, maar ben je er dan toch, dan zijn ze zeker de moeite waard om aan je reisprogramma toe te voegen.
De evenaar
Oeganda ligt op de evenaar. Vlak onder Entebbe (de internationale luchthaven) ligt de evenaar. Wanneer je dus vanaf Kampala omlaag rijdt, of naar het westen rijdt en af zakt richting Mbarara of Lake Edward kruis je automatisch de evenaar. Waarschijnlijk kruis je de evenaar zelfs meerdere keren omdat wegen in Oeganda zelden rechtdoor gaan.
Het begin van de Nijl in Jinja
Over de Nijl is veel discussie. Alle landen vinden dat de oorsprong van de Nijl zich in hun landt bevind. Zo hoorde ik in Ethiopië al eens dat de Nijl daar begon, maar ook in Oeganda en in Kenia. Het is wel een mooie sport om alle beginpunten van de Nijl te bezoeken.
De Nijl ontspringt als Blauwe Nijl in Ethiopië aan het Tanameer en als Witte Nijl aan het Victoriameer. Het Victoriameer bevindt zich tussen de drie landen Oeganda, Kenia en Tanzania. De Witte Nijl stroomt vervolgens van hieruit via Zuid-Soedan naar Soedan, waar de beide takken bij de hoofdstad Khartoem samenkomen. Daarna stroomt de rivier door Egypte naar het noorden, om ten slotte in een ruime delta uit te monden in de Middellandse Zee.
Een klein stukje buiten Jinja in Oeganda ontspringt de Nijl. Het is niet echt een bijzonder mooie plek, maar aangezien je vanaf Kampala richting de gorilla’s er toch langs komt, kun je maar net zo goed op de foto bij deze landmark.
Lake Victoria en de vissers
Het Victoriameer is het grootste meer van Afrika en het op één na grootste zoetwatermeer op aarde. Het bevindt zich in Oost-Afrika tussen de staten Tanzania, Oeganda en Kenia. Het meer is qua oppervlakte ongeveer net zo groot als Ierland. Het Victoriameer is de bron van de Victorianijl. Ondanks de grote oppervlakte is het meer niet erg diep, slechts maximaal 81 meter.
Het Victoriameer is geologisch gezien een oud meer, het is ca. 500.000 jaar oud. Er zijn wel aanwijzingen dat het meer 14.700 jaar geleden volledig opdroogde. Toen het water weer terugkwam werd het meer bevolkt door vissen uit de rivieren. Zij pasten zich snel aan en er ontstond een kleine evolutionaire explosie. In het Victoriameer vindt men ca. 2500 verschillende vissoorten, terwijl er in heel Europa bijvoorbeeld slechts ruim 200 soorten zoetwatervissen zijn. Het wordt hierom als een populair modelsysteem en onderzoeksobject in de evolutiebiologie beschouwd.
Deze rijke fauna behoort vandaag de dag echter grotendeels tot het verleden. In de jaren 50 werd de nijlbaars, een grote roofvis, in het meer uitgezet om de visvangst te bevorderen. Na 20 jaar was er een plotselinge explosie van de nijlbaarspopulatie. Deze vis verspreidde zich zo snel dat een zeer groot gedeelte van de vissoorten (met name de cichliden) in het meer uitgestorven is. De nijlbaars wordt massaal gevangen door de lokale bevolking en na bewerking in fabrieken overgevlogen naar Europa. Vanwege deze handel en het extra werk voor de arme bevolking denkt Tanzania er niet aan om de vissoort uit te roeien, wat de problemen in de streek zeker niet vooruithelpt.
Bij de lokale bevolking op bezoek
Oeganda heeft een beperkt aantal hoofdwegen. Ga van de hoofdweg af en rij eens door de binnenlanden. Maak een stop bij de velden waar ze het land bewerken want er zijn veel landbouwgebieden, bananenplantages en theeplantages. Of kijk of je in een klein dorpje bij mensen thuis op bezoek kunt. De mensen in Oeganda zijn bijzonder vriendelijk en ik weet zeker dat als je via via in een lokaal winkeltje met mensen aan de praat raakt dat je zo een plekje gevonden hebt voor die avond.
Vind de bijzondere Ankole (longhorn) koeien in West Oeganda
Waarschijnlijk kom je voor berggorilla’s naar Oeganda, maar Oeganda heeft veel meer bijzondere dieren in de aanbieding. Van de standaard baviaan tot zeer zeldzame vogels en enge insecten, maar ook de bijzondere Ankole koeien. Deze dieren hebben ontzettend grote hoorns. Het Ankolerund is een afstammeling van de oeros, die in de 17de eeuw uitgestorven is. De runderen spelen al zo’n 6000 jaar een belangrijke rol in het leven van verschillende Afrikaanse stammen zoals de Tutsi en Ankole. De runderen bezorgen een stam zowel eten, betaalmiddel als status. De runderen met de langste hoorns behoorden toe aan de koning en werden als heilig beschouwd.
Eet een Rolex
Nee dat is geen horloge. Ze zouden ook wel gek zijn om in een land waar armoede nog wel degelijk voorkomt zo’n duur horloge weg te kauwen. Een Rolex is een omelet met groente die in een chapatti (soort pannekoek/tortilla) gevouwen wordt. Door het rollen is dit gerecht aan de naam Rolex gekomen.
Chapatti wordt trouwens voor allerlei gerechten gebruikt waaronder in combinatie met deze roze saus. Het lijkt veel op pindasaus, maar wordt gemaakt van aardnoten. Hierdoor krijgen ze de ietwat vreemde roze kleur. De chapatti is een fijn gerecht wanneer je een voedselvergiftiging te pakken hebt. Chapatti lijkt wel wat op brood en is licht verteerbaar.
Ben je alleen op reis in Oeganda?
Dan heb je waarschijnlijk wel iets aan de volgende tips:
Toch liever berggorilla’s zien?
Op de blog van We Are Travellers vind je een heel uitgebreid verslag van hoe hun reis op zoek naar de berggorilla’s in Oeganda verliep.