Onze maatschappij draait om ambitie en prestaties. Een zorgwekkende status wat mij betreft. Moeten we altijd maar ambitieus willen zijn? Is prestatie het enige wat telt voor je eigenwaarde? Ik zie het overal om me heen gebeuren, van de jongste leden van onze maatschappij tot aan het bejaardenhuis.
Mijn kindje doet het beter
Ik sprak laatst een moeder met twee jonge kindjes die me vertelde dat haar kindje voor liep op de rest van de klas. Dat de lerares naar haar toe was gekomen om te vertellen dat haar kindje het zo goed deed en dat de lerares zo onder de indruk was van hoe snel haar dochtertje leerde.
En dat is waar het al begint; de prestatiedruk. De drang om altijd beter te zijn dan een ander, want alleen dan krijg je waardering.
Op zich is het ook logisch dat je als moeder trots bent wanneer je dochtertje het goed doet. Ik heb dat zelfs met Soura wanneer die iets kan wat een ander paard niet kan. Je stopt je ziel en zaligheid in je paard/kind/huisdier/werk, dan is het fijn wanneer daar externe waardering voor komt en je trots bent op jezelf. Maar er is slechts een hele dunne lijn tussen ’trots zijn op’ en ‘je eigenwaarde ontlenen aan‘.
Ik ontleen mijn eigenwaarde aan wat anderen van me vinden
Ik heb de indruk dat het in mijn omgeving steeds meer begint te draaien om het laatste, namelijk je eigenwaarde ontlenen aan je prestaties. Moeders die over hun zoon zeggen wanneer deze zoon MBO gaat doen, dat ‘hij daarna sowieso naar een HBO door stroomt hoor‘. Alsof hij niet goed genoeg is wanneer hij “maar” MBO heeft gedaan. Alsof je als ouders faalt wanneer je kind niet minstens HBO heeft gedaan.
Ik sprak fulltime thuismoeders die te horen kregen dat je ‘mentaal toch helemaal afgestompt raakt wanneer je tussen de luiers en vier muren zit“. Alsof je ontwikkeling enkel op je werk plaats kan vinden en er daar buiten slechts een lege ruimte van nietsnutterij is.
En recruiters die altijd vragen waar je over vijf jaar wilt zijn. Alsof ambitie het enige is wat telt op je werk en hogerop komen het enige doel is wat je kunt hebben. Ik zou het wel eens leuk vinden als ze aan me zouden vragen hoe over vijf jaar mijn ideale dag eruit ziet en dat een antwoord als hieronder sociaal geaccepteerd zou zijn.
“Ik zou het liefst zes uur per dag werken met maximale flexibiliteit en minstens 50 vakantiedagen”
Je vuile was buiten hangen
Misschien ga ik wel met de verkeerde mensen om en herkennen jullie je hier helemaal niet in? Al kan ik dat me bijna niet voorstellen gezien de druk die ook vanuit Social Media en tv op ons leven wordt gelegd en waar we ons vrijwillig aan bloot stellen. Druk waar ik zelf ook aan mee doe. Ik post ook liever dat ik een supergave reis maak dan dat ik post dat ik van eenzaamheid weg kwijn op de bank. Je wilt laten zien dat het goed gaat, niet dat het slecht gaat. Want wanneer het slecht gaat, dan heb je gefaald en daar kijkt niemand tegenop.
Is je wel eens opgevallen dat mensen op social media schrijven over hun bruiloft, maar nooit over hun scheiding? Dat ze schrijven over hun nieuwe baan, maar nooit over hun ontslag? Dat ze schrijven over hun zwangerschap, maar nooit over die miskraam?
Een post waarin je schrijft over dat het slecht gaat, noemt men dan al heel snel je privéleven; iets waar je niet over moet posten want dan hang je je vuile was buiten. Dus hangt iedereen zijn vuile was niet buiten en laat alleen maar een fantastisch, dynamisch leven vol vrienden en avonturen zien op social media. Want presteren is wat telt.
Heb jij ook zo’n Instagram waardig leven?
Het gevolg daarvan? Dat mensen denken dat het met iedereen fantastisch gaat, behalve met henzelf. Het beeld van de wereld verdraait langzaam waardoor het lijkt alsof je leven saai is wanneer je drie avonden in de week op de bank hangt terwijl de rest van de wereld een DYI project oppakt, zich superstrak fitnest, met vrienden naar een hip concert gaat, Pinterest-waardig picknickt in het park, Instagram-waardige maaltijden in elkaar zet alsof het niks is, even een nieuwe studie doet of de hele wereld over reist.
En wat doe jij? Daar zit je dan achter de tv een slechte Netflix serie weg te werken. SAAAIII!!! Niemand kan constant zo hip leven als hun Social Media suggereert. Precies daarom ben ik ooit op deze blog mijn weekoverzichten begonnen. Dan zien mensen hoe een echt internationaal, reizend leven eruit ziet.
Ik had ook voor maandoverzichten kunnen gaan en alleen de spannende avonden, de mooie (werk)reizen en de fantastische paardrijritten eruit kunnen pikken. Een mooi filtertje over mijn foto’s en het lijkt net alsof mijn maand buitenaards fantastisch was. Terwijl in werkelijkheid ik me kapot sta te vervelen op de luchthaven, ik op zaterdag de konijnen moet schoonmaken en ik restjes opwarm in het weekend.
Dieptepunten zijn menselijk
Ik koos ervoor om niet alleen mijn hoogtepunten, maar ook mijn dieptepunten te delen. Dus ook toen Maarten besloot (tijdelijk) weg te gaan, deelde ik dat met de wereld. En daar kwam meteen die sociale druk om de hoek kijken. ‘Je gooit toch niet zo je hele leven op straat?’ Blijkbaar wel dus. Ik wil geen onrealistisch, perfect beeld van mijn leven scheppen. Ik wil niet doen alsof het leven mij makkelijk af gaat en alles me aan komt waaien. Ik wil dat mensen zien dat bijvoorbeeld die ene mooie foto in Oeganda gepaard ging met een werkdag van 16 uur en een halve voedselvergiftiging.
En weet je wat het meest grappige is? Uit de cijfers bleek dat Google het meest wordt gebruikt voor het zoeken naar lotgenoten. Heb je een ziekte dan lees je graag verhalen over mensen die dezelfde ziekte hebben. Wil je een moeilijke beslissing nemen in je leven, dan zoek je naar blogs van mensen die deze beslissing al hadden genomen en leest hun ervaringen. Ben je net gedumpt, dan lees je het liefst andermans rampverhalen, of juist verhalen over hoe het toch nog allemaal goed kwam.
Niemand zoekt op Google ‘foto’s van andermans fantastische leven’ of ‘het perfecte gezin’. Hoogstwaarschijnlijk zoek je eerder op ‘hoe krijg ik mijn peuter onder controle’, ‘vriend gaat vreemd, wat nu?’ of ‘wat betekent die rare uitslag op mijn voet?’. Zou de hele wereld alleen maar schrijven over alles wat mooi is en goed gaat, hoe krijg je dan ooit antwoorden op bovenstaande vragen. Maar ik dwaal af.
Gebrek aan ambitie
Vraag je je nu af waar ik dan wel eens naar Google? Precies waar deze blog over gaat, namelijk ambitie. Ik loop wel eens rond met ambitie, of eerder het gebrek daar aan en daar volg ik veel bloggers over, want zou ik niet ambitieuzer moeten zijn?
Volgens Wikipedia is ambitie het volgende:
Ambitie (< Lat. ambitĭo, -ōnis: “het dingen (naar een ambt)”), ook wel eerzucht genoemd, is het “streven om carrière te maken” en de daarmee vaak gepaard gaande “zucht, dorst naar eer of roem”. In meer algemene zin is ambitie het streven naar een bepaald doel. Ambitie in positieve zin is het streven om een bepaalde taak of functie beter uit te voeren.
Bron: Wikipedia
Ik heb geen bepaald doel in mijn werk. Ik heb geen visie over hoe mijn carrière pad eruit moet zien. Ik wil niet per se hogerop komen. Ik heb al helemaal geen zucht en dorst naar eer, roem, aanzien of macht. Wanneer ik de vraag krijg over waar ik over vijf jaar wil zijn, heb ik nooit een beeld in mijn hoofd. Ik heb echt geen idee waar ik mezelf naar toe ontwikkel en volg de flow die langs waait en hop af en toe op een bootje met nieuwe mogelijkheden die me wel wat lijken. Een boot met mogelijkheden die heel vaak helemaal niet hogerop zijn, maar in de ogen van sommigen misschien wel een achteruitgang.
Maar hogerop komen is wel waar ik me blijkbaar mee bezig zou moeten houden. Nieuwe werkgevers willen weten wat voor ambities ik heb. Managers vragen welke opleidingen ik ga volgen. Collega’s vragen wat mijn volgende carrièrestap is. En vrienden vertellen hoeveel promotie ze maken. En het enige wat ik doe is ze aankijken met een lege blik en denken
Heb ik allemaal helemaal geen zin in. Ik vind het prima zoals het nu is.
Soms voel ik me zelfs een beetje sullig omdat zij al een heel carrierepad in hun hoofd hebben. Eerst een managementpositie, dan een MBA op Neijenrode en dan door naar een directeurspositie. Terwijl ik alleen maar weet naar welke vette plekken ik nog op vakantie wil.
Waarom geen ambitie hebben ook goed is
Ik heb dus geen ambitie. Mijn eigenwaarde ontleen ik niet aan mijn prestaties. Nou ja, niet altijd in ieder geval (*ik win natuurlijk graag een potje Triviant en vind mezelf dan de allerbeste in de wereld. Ik heb ook graag gelijk en wijs mensen daar zonder probleem op. En ik vind het wel degelijk fijn als iemand zegt dat ik iets goed heb gedaan).
Ik wil graag op mijn werk elke dag een iets betere versie van mezelf zijn. Zou dit vallen onder de definitie van ambitie om te streven naar het beter uitvoeren van een taak? Ik geef helemaal niks om aanzien, macht, en carrière. Wat heb ik nou te bewijzen tegenover iemand. Wat zou ik daar mee opschieten? Dan vind iemand anders me belangrijk en dan wat? Dan ben ik ineens gelukkig? Ik denk niet dat ik gelukkiger wordt van andermans goedkeuring. Ik heb zelfs prima om leren gaan met iedereens afkeuring.
Geluk zit voor mij niet in mijn titel, in mijn auto, in mijn dure kleding of in opscheppen. Dat was iets wat ik al heel lang geleden uit had gevonden toen ik in de agrarische sector aan de slag ging en iedereen in mijn omgeving me maar raar vond. De agrarische sector is nou eenmaal niet heel sexy. Ik had niks om over op te scheppen, niemand die tegen mijn werk op keek en ik had al zeker geen baan die me aanzien gaf. Ik moest eerder telkens uitleggen wat ik nou eigenlijk deed. Elke. Keer. Opnieuw.
Wat heb ik nou om over op te scheppen?
Dat klinkt misschien wat sneu, maar dat is het zeker niet. Als ik het goed verkoop kan ik prima opscheppen over wat ik heb bereikt. Ik heb een universitaire opleiding gedaan. Er staan wetenschappelijke publicaties op mijn naam. Van mijn salaris kan ik makkelijk een paar keer per jaar heel erg ver weg op vakantie. Ik stuur mijn eigen personeel aan. Ik ben verantwoordelijk voor miljoenen. Ik vlieg voor mijn werk naar de andere kant van de wereld voor een vergadering. Ik ga waarschijnlijk op mijn 55e met pensioen. En ik heb een cabrio en een paard. Allemaal heel geschikt om over op te scheppen op de gemiddelde verjaardag. Maar bij wie ga ik opscheppen dan? Het ligt er maar net aan in welke kringen ik me begeef.
Bij mij op stal heeft iedereen een paard dus daar is niemand van me onder de indruk. Een cabrio klinkt luxe, maar zelfs Peugeot en Opel hebben prima betaalbare cabrio’s. Geld verdienen is suf om over op te scheppen, want dat klinkt nogal oppervlakkig en inhoudsloos. En wetenschappelijke publicaties in Journal of Poultry Science is niemand echt van onder de indruk 😉 . Dus daar gaan al mijn mooie verhalen. Wat over blijft is in rubberlaarzen in een koeienvlaai staan ergens op het platteland van een gebied waar niemand door gevonden wil worden.
Maar ik ben wel trots op mezelf, want ik vind het leuk – ook wanneer iemand anders een cabrio maar onhandig vind en nog nooit van Journal of Poultry Science heeft gehoord – en dus zwom ik soms tegen de gevestigde stroom in. Ik deed wat ik leuk vond, niet wat me hogerop zou brengen, belangrijk zou maken en me aanzien zou geven.
Geen ambitie betekent niet niks doen
Geen ambitie hebben betekent niet dat ik niet aan mezelf hoeft te werken. Ik schreef al eens over hoe mooi de wereld buiten je comfortzone is (lees die blog hier). Ik ben van mening dat de mooiste ontwikkeling van een mens komen uit dingen doen buiten zijn comfortzone. Jezelf uitdagen zou een doel moeten zijn, ook wanneer dit niet per se leidt tot een stap hoger op de carrièreladder. Dit hoeft niet eens per se te gaan om de mooiste, de grootste, de beste of de geweldigste. Het kan ook gaan om anders, vernieuwend en uitdagend. Het zou vooral niet moeten gaan om wat een ander er van vind.
Dus in plaats van dat ik hogerop wil, wil ik iets doen wat me uitdaagt. Dit kan ook iets totaal anders zijn of misschien is het wel tien stappen terug op de officiële carrièreladder. En in plaats van die dure leaseauto bij de secundaire arbeidsvoorwaarden kan ik ook gaan voor de mogelijkheid tot wereldwijd werken waardoor ik mezelf op persoonlijk vlak veel harder ontwikkel.
Persoonlijke ontwikkeling is eindeloos, ambitie niet
Persoonlijke ontwikkeling is eindeloos. Ambitie niet. Want dan ben je straks directeur op je 35e en dan wat? Nog minstens 35 jaar te gaan tot je pensioen en dan al het hoogst haalbare bereikt. Waar ga je die andere 35 jaar tot je pensioen mee vullen? Grotere lease-auto’s onderhandelen? Een groter kantoor op een nog hogere verdieping? Ligt je focus op persoonlijke ontwikkeling dan komt ‘directeur zijn’ misschien wel eens voorbij. Maar omdat het niet je einddoel was, komt er daarna weer iets anders voorbij (met misschien wel veel minder aanzien) wat je uitdaagt om een nog mooiere versie van jezelf te worden.
Dus wat mijn toekomst brengt? Geen idee. Ik ga gewoon verder met opscheppen over mijn rubberlaarzen en het bezoek aan dat koeienbedrijf tot er op een dag een boot voorbij komt varen met ideeën die me wel wat lijken en dan neem ik een volgende stap in mijn ontwikkeling. Opnieuw de schoolbanken in? Het roer om? Emigreren? Wie zal het zeggen.
